ruchomość iluzorycznych form unieruchomionych w przestrzeni i ponownie uruchomionych w powietrzu; przeszłość, która prawdopodobnie przestała istnieć jako teraźniejszość, zanim jej ewentualni przyszli widzowie osiągnęli stan aktualnego teraźniejszego istnienia.
James Joyce, Ulisses, epizod 17, tłum. M. Świerkocki
Bibliografia:
Greenblatt, Stephen, et al. 2009. Cultural Mobility: A Manifesto. Cambridge: Cambridge UP.
Department of Foreign Affairs. 2024. „Ireland celebrates tenth anniversary of largest ever EU Enlargement.” https://www.dfa.ie/our-role-policies/our-work/casestudiesarchive/2014/ april/ tenth-anniversary-eu-enlargement/
Joyce, James. 2021. Ulisses. Tłum. Maciej Swierkocki. Łódź: Officyna.
Richmond, Oliver P., and Mac Ginty, Roger. 2019. “Mobilities and peace,” Globalizations, 16:5, 606-624, DOI: 10.1080/14747731.2018.1557586
Przyglądając się gwiazdom, Leopold Bloom zastanawia się, w jaki sposób reprezentują one „ruchomość iluzorycznych form”. Uznaje, że to, co postrzegane jako stałe, może być iluzją, jedynie chwilowo unieruchomioną z punktu widzenia obserwatora, w momencie, w którym obiekt jego obserwacji mógł już przestać istnieć. Podobnie Stephen Greenblatt zauważa, że „jedną z najbardziej charakterystycznych sił kultury jest jej zdolność do ukrywania mobilności, co jest warunkiem ją umożliwiającym” (2009, s. 252). Odejście od perspektywy kosmicznej do nieco bardziej przyziemnej prowokuje pytanie, w jaki sposób różne formy społeczne, narodowe i kulturowe są postrzegane jako ustabilizowane, stałe lub trwałe oraz jak mogą, są lub powinny zostać ponownie zmobilizowane, zreformowane, czy nawet zlikwidowane.
Będąc nowoczesnym wcieleniem zarówno Odyseusza, jak i wędrownego Żyda, sam Bloom jest paradygmatyczną egzemplifikacją ludzkiej mobilności i nowoczesnej, płynnej tożsamości, kształtowanej przez ciągłe przemieszczanie się – a przy tym nie można zapominać o jego zdeklarowanej irlandzkiej narodowości. Kiedy w 2004 r. UE rozszerzyła się o dziesięć nowych państw członkowskich, ich przystąpienie pobudziło masową mobilność w nowo udostępnionej przestrzeni, co zmieniło Irlandię w niespotykany dotąd sposób. Jak podaje irlandzkie Ministerstwo Spraw Zagranicznych, irlandzki eksport do krajów Europy Środkowowschodniej przewyższa eksport do Chin i Brazylii razem wziętych. Szacuje się, że każdego roku do Irlandii przybywa 138 000 turystów z Europy Środkowowschodniej, a migranci z nowo przyjętych krajów stanowią obecnie 5% irlandzkiej populacji, przy czym język polski jest drugim najczęściej używanym językiem, zaraz po języku angielskim (DFA 2024). Kierując się kolejnym postulatem Greenblatta, że „badania mobilności powinny identyfikować i analizować «strefy kontaktu»” (2009, 251), zachęcamy do refleksji nad tym, gdzie i jakie dobra (kulturalne i innego rodzaju) podlegają wymianie w tych kontaktach.
Przed kilkoma laty pandemia Covid-19 skłoniła nas do refleksji nad mobilnością i stabilnością w jeszcze inny sposób. Utknąwszy w domach, ludzie reagowali na ograniczenia mobilności na różne sposoby, począwszy od lęku, depresji po ulgę i afirmację życia domowego. Dlatego „badania mobilności powinny w nowy sposób wyjaśniać napięcie między indywidualną sprawczością a ograniczeniami strukturalnymi” (Greenblatt 2009, 251). Wojna na Ukrainie przyniosła w tym zakresie kolejne wyzwania. Oliver P. Richmond i Roger Mac Ginty zwracają uwagę na to, jak „coraz bardziej widoczny zestaw mobilności ma konsekwencje dla sposobu wyobrażania sobie pokoju i konfliktów oraz reagowania na nie” oraz kwestionują pozornie ustalone kategorie, takie jak „granice i państwo, które opierają się na terytorializmie, scentralizowanym zarządzaniu i statycznym obywatelstwie” (2019, 606). Ich obserwacje wpływają nie tylko na rozumienie globalizacji, ale także – w skali lokalnej – na pojęcie irlandzkości. Wiąże się to także z fizycznymi, infrastrukturalnymi i politycznymi warunkami przemieszczania się: systemami i środkami transportu, dostępnymi szlakami, drogami i przejściami oraz związanymi z tym kosztami. Te oraz pokrewne im zagadnienia można badać przez pryzmat ekonomii, nauk politycznych, historii i reprezentacji kulturowych.
Instytut Filologii Angielskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
& Polskie Towarzystwo Badań Irlandystycznych
zapraszają na konferencję poświęconą refleksji nad mobilnością z punktu widzenia różnych dyscyplin związanych z irlandystyką, w tym literaturoznawstwa i kulturoznawstwa, przekładoznawstwa, teatru, filmu i sztuk wizualnych, historii, nauk politycznych, ekonomicznych i społecznych. Proponowane tematy:
- Irlandia i Irlandczycy poza granicami: mobilność i migracje, ograniczenia i regulacje przemieszczania się
- granice widoczne, niewidoczne, stałe lub zmienne
- irlandystyka jako miejsce spotkań transgranicznych oraz importu/eksportu kultury
- przemieszczenie, rozproszenie, diaspora
- ruch i bezruch, ruchliwość i zastój, zdolność do adaptacji i sztywność postaw
- Irlandia, technologia i mobilność
- historia transportu, ruchu drogowego, mobilności i turystyki
- mobilność społeczna, mobilność kulturowa, mobilność studentów
- ruch i zmienność form w irlandzkiej literaturze, muzyce i sztuce
- literatura w ruchu: tłumaczenia literatury irlandzkiej, tłumaczenia w Irlandii
- Irlandia i Europa Środkowowschodnia: wymiana literacka, teatralna i kulturalna
Zaproszenie do wystąpienia na konferencji w charakterze prelegentów plenarnych/gościnnych przyjęli:
- Profesor Eve Patten, dyrektor Instytutu Badań Humanistycznych i Sztuki Trinity Long Room Hub, Trinity College w Dublinie
- Dr Alice Lyons, poetka, pisarka i wykładowczyni Yeats Academy of Arts, Design & Architecture na Atlantic Technological University (ATU) w Sligo
- J.W. Ambasador Irlandii w Polsce Patrick Haughey
- Evelyn Conlon i Sean O’Reilly, powieściopisarze, autorzy opowiadań i eseiści
Zachęcamy do nadsyłania propozycji dwudziestominutowych referatów w języku angielskim lub polskim, poruszających dowolny aspekt tematyki konferencji. Wszystkie abstrakty (maks. 300 słów) powinny zawierać:
- tytuł proponowanego wystąpienia
- 3-5 słów kluczowych
- dyscyplinę/dyscypliny
- nazwisko autora
Prosimy o dołączenie krótkiej notki biograficznej (ok. 100 słów) oraz danych kontaktowych (afiliacja, adres korespondencyjny i adres e-mail).
Mile widziane są także propozycje sesji tematycznych i dyskusji panelowych.
Propozycje wystąpień należy nadsyłać do dnia 15 lipca 2024 r. na adres e-mail: irish.studies.conference@uj.edu.pl
Informacja o przyjęciu zostanie przesłana do dnia 21 lipca 2024 r.
Opłata konferencyjna:
- Członkowie PAIS: opłata zniżkowa – 430 zł
- uczestnicy spoza PAIS: opłata standardowa – 550 zł
- doktoranci i absolwenci: opłata ulgowa – 400 zł
Uczestnicy proszeni są o samodzielną organizację podróży i zakwaterowania.
Konferencja odbędzie się w dniach 11-12 października 2024 r. na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, al. Mickiewicza 9 oraz w pobliskich budynkach uniwersyteckich w centrum miasta.
Konferencja PAIS to forum do dyskusji naukowej działające zgodnie z zasadami równości, różnorodności i włączenia społecznego.
Komitet naukowy:
dr hab. Katarzyna Bazarnik, prof. UJ
dr hab. Rafał Borysławski, prof. UŚ
prof. dr hab. Leszek Drong, UŚ
dr Katarzyna Gmerek, UAM
dr Joanna Jarząb-Napierała, UAM
prof. Wawrzyniec Konarski, AFiB Vistula
dr hab. Bożena Kucała, prof. UJ
dr hab. Michał Lachman, prof. UŁ
Prof. Gerard McCann, Ph.D., St Mary’s College, Queens University Belfast
dr hab. Beata Piątek, prof. UJ
dr hab. Władysław Witalisz, prof. UJ
Komitet organizacyjny:
dr hab. Katarzyna Bazarnik, prof. UJ
dr hab. Bożena Kucała, prof. UJ
dr hab. Beata Piątek, prof. UJ
dr Izabela Curyłło-Klag
dr Ewa Kowal
dr Katarzyna Biela (sekretarz konferencji)
mgr Justyna Kiełkowicz (sekretarz konferencji)
mgr Anna Klimek (sekretarz konferencji)
